Koniec z podatkowymi zwolnieniami dla przedsiębiorców z Lublina. Tymi na remonty zabytków

Przez 30 lat przedsiębiorcy w Lublinie mogli nie płacić podatku od zabytkowych nieruchomości. Te pieniądze mogli wydać na remont swoich budynków. Już takich zwolnień podatkowych nie ma. Urzędnicy tłumaczą, że czasu na konserwację zabytków było wystarczająco wiele.

Podatki od nieruchomości w Lublinie są wysokie – przedsiębiorcy płacą aż 33,10 zł za każdy metr kwadratowy nieruchomości zajętej pod prowadzenie działalności gospodarczej. Do zeszłego roku z tych opłat zwolnieni byli ci, którzy swoje firmy prowadzą w zabytkowych budynkach i na prace konserwatorskie w danym roku przeznaczyli więcej pieniędzy niż dwukrotność kwoty podatku, jaką naliczyło im miasto.

Takie zwolnienie obowiązywało w Lublinie od 1993 roku. Uzasadnieniem dla jego wprowadzenia była chęć zadbania o zabytki. Ale od 2024 roku przedsiębiorcy już z takiego zwolnienia nie skorzystają. Mimo że takie rozwiązanie zostało wpisane do Programu Opieki nad Zabytkami Miasta Lublin na lata 2021-2024.

Dla wielu przedsiębiorców oznacza to spory wydatek. Mowa np. o restauratorach ze Starego Miasta. Niektórzy z nich próbowali interweniować w tej sprawie u miejskich urzędników czy radnych.

– Byłem z tym u radnych Bartosza Margula czy Zbigniewa Jurkowskiego (obaj z klubu radnych Krzysztofa Żuka – przyp. red.), u dyrektora wydziału podatków. Każdy coś obiecywał, ale nic nie zrobił. A jak wygląda Stare Miasto każdy widzi – mówi Mariusz Machlarz, współwłaściciel kilku popularnych lokali na Starym Mieście – Pubu u Szewca, Trybunalskiej, Grodzkiej 20.

Machlarz nie rozumie dlaczego urzędnikom i radnym nie zależy na wyglądzie staromiejskich kamienic, z których w wielu przypadkach sypie się tynk. – Miasto przecież stawia na turystów, powinno więc być zainteresowane tym, by dobrze się prezentować – komentuje.

Przyznaje, że od lat korzystał ze zwolnienia z podatku od nieruchomości i m. in. za to inwestował w remont swoich kamienic. Jego zdaniem opłaciło się to nie tylko jemu, ale też mieszkańcom i turystom, którzy mogą się cieszyć zadbanymi zabytkami.

Bo czasu było dużo, a zainteresowanych niewielu

– Z uwagi na długi okres obowiązywania zwolnienia (30 lat), każdy zainteresowany rewitalizacją zabytku miał możliwość skorzystania z tego zwolnienia. W ostatnich pięciu latach jej obowiązywania skorzystało 12 podmiotów, w tym 5 podmiotów przez wszystkie pięć lat, a 4 podmioty w jednym roku – tak brak takich zwolnień tłumaczy Justyna Góźdź z biura prasowego lubelskiego Ratusza. Zwolnienia te – z jednym wyjątkiem – dotyczyły nieruchomości z terenu Starego Miasta i Krakowskiego Przedmieścia, czyli najbardziej reprezentacyjnej części miasta.

– Nieruchomości zabytkowe objęte są zwolnieniem ustawowym – dodaje Góźdź. Ale dotyczy to wyłącznie nieruchomości, które utrzymywane i konserwowane zgodnie z przepisami o ochronie zabytków. I co najważniejsze – przepis ten nie obejmuje części budynku zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

– To absurd, że tego już nie ma. Jeśli chętnych było mało to urzędnicy powinni znaleźć sposób, by zachęcić do tego innych przedsiębiorców. My z takiego zwolnienia korzystaliśmy co roku, a efekty widoczne są gołym okiem – komentuje Mariusz Machlarz. I wylicza co przez ten czas udało się zrobić: kamienica na Rynku 4 ma odnowione polichromie, na Rynku 3 odrestaurowano elewację i kamienny portal, na Grodzkiej 18 wykonano sgraffito a na Grodzkiej 20 odświeżono elewacje.

Obietnice bez pokrycia radnego Margula

Radny Bartosz Margul tłumaczy, że likwidacja ulg spowodowana jest „niekorzystnymi zmianami w budżetach samorządów„. A przedsiębiorcom obiecuje coś na osłodę. – Zmiany związane są z Polskim Ładem, które pozbawiły samorządy części wpływów. Zrekompensowane będzie to jednak większym budżetem na renowację zabytków – przekonuje przewodniczący Komisji Budżetowo-Ekonomicznej Rady Miasta Lublin.

Jak się jednak okazuje, to obietnice bez pokrycia. W budżecie miasta na 2024 dotacje na renowację zabytków równie skromne co rok temu – 400 tys. zł. Realnie za te pieniądze w tym roku można zrobić mniej niż przed rokiem. Co więcej o środki te mogą się starać nie tylko przedsiębiorcy, ale też np. kościoły.

– W obecnej formie zwolnienie to nie funkcjonowało najlepiej – przekonuje radny Margul. Wskazuje, że z jednej strony zwolnienie nie cieszyło się popularnością, z drugiej pieniądze nie zawsze trafiały na najpilniejsze remonty.

Szczegółów jednak nie poznamy. – Nie jest możliwe podanie konkretnych danych (wskazanie podatników oraz nieruchomości) z uwagi na tajemnicę skarbową – tłumaczy Góźdź.

– To duży błąd, że taka uchwała nie została podjęta. Takie zwolnienie powinno obejmować wszystkich przedsiębiorców i rodzaje zabytków – kontruje radny Marcin Nowak (niezrzeszony). Jego zdaniem Lublin stał się w tym zakresie złym przykładem na mapie Polski, szczególnie jako miasto-finalista Europejskiej Stolicy Kultury. – Mam nadzieję, że nowi radni poprawią ten błąd – dodaje Nowak, który w kwietniowych wyborach samorządowych bezskutecznie starał się o fotel prezydenta i mandat radnego. W nowej radzie miasta go nie będzie.

W Łodzi nie tylko zabytki

Lubelska uchwała, która obowiązywała do zeszłego roku, w porównaniu z innymi miastami też miała swoje wady. Dotyczyła wyłącznie budynków wpisanych indywidualnie do rejestru zabytków, ale już nie tych znajdujących się w Gminnej Ewidencji Zabytków. A tych jest o wiele więcej.

Możliwość zwolnienia z podatku od nieruchomości budynków zabytkowych, w tym tych w Gminnej Ewidencji Zabytków, funkcjonuje choćby w Łodzi. Takie zwolnienie można uzyskać na okres od 3 do 7 lat. To zachęca do bardziej kosztowych prac remontowych.

W Łodzi na zwolnienia podatkowe mogą także liczyć też inne nieruchomości – wystarczy, że ich właściciele przeznaczą te pieniądze na odnowienie elewacji.