W aptece zrobią test na covid i badanie cholesterolu. Lista aptek w lubelskim.

Od czwartku w aptekach można wykonywać darmowe testy antygenowe na obecność koronawirusa. Na razie jednak wygląda na to, że zrobią je tylko najbardziej wytrwali. Czy jest nadzieja, że testujących aptek przybędzie, a szybkie testy będą już powszechnie dostępne i dzięki temu naprawdę szybkie? I czy farmaceuci będą wykonywać inne badania, wprowadzone tym samym rozporządzeniem?

27 stycznia weszło w życie rozporządzenie w sprawie wykazu badań diagnostycznych, które mogą być wykonywane przez farmaceutę.

Piątek, 28 stycznia, po godzinie 11. W aptekach można się testować już od ponad doby. Wprawdzie premier zapowiadał, że test będzie można zrobić w każdej aptece, ale wiadomo – czego się nie powie przed kamerami, kiedy ludzie czekają na dobre wiadomości? Zatem, zaglądając na stronę pacjent.gov.pl, mamy raczej w pamięci słowa wiceministra zdrowia Waldemara Kraski, że być może nie wszystkie placówki będą miały takie możliwości. Nie szkodzi, przecież w Polsce jest ponad 13 tys. aptek, w Lublinie chyba około 150. Sprawdzamy.

Liczby nie cieszą…

Według rządowej mapy w całym kraju szybkie testy antygenowe przeprowadza 105 aptek. W województwie lubelskim trzy, w samym Lublinie… jedna, przy ul. Węglarza 16. Numer, pod którym można się zapisywać, jest stale zajęty, ale trzeba być cierpliwym. Chętnych jest zbyt wielu, żeby do punktu testowania mógł wejść z ulicy każdy, „kto przechodzi albo źle się poczuje” (takie były marzenia ministerstwa). Udało się. Trafiliśmy na przerwę w pobieraniu wymazów, no i nie chcemy zajmować tak gorącej linii, więc szybko.

Wszystko się zgadza. Apteka testuje, choć dopiero od piątku, bo w czwartek szwankował system informatyczny, do którego trzeba raportować wyniki. Ze względu na liczbę zainteresowanych nie można zarezerwować odległego terminu, zapisy są prowadzone na bieżący dzień. – Tylko w czwartek odebrałem około 300 telefonów, następnego dnia było ich niewiele mniej – mówi Mateusz Chruściak, który prowadzi aptekę przy Węglarza i, na razie jako jedyny w Lublinie, przeprowadza testy. – Sam mogę przetestować 20-30 osób dziennie, więcej byłoby po prostu niemożliwe. Dlatego mam nadzieję, że w przyszłym tygodniu przybędzie testujących aptek i farmaceutów.

Żeby się zapisać, niepotrzebne jest skierowanie. Testu nie dostaniemy do domu, można go wykonać tylko w aptece. Wymaz pobierany jest z nosa albo z nosa i gardła. Wynik jest znany po kilkunastu minutach, a farmaceuta zamieszcza go w systemie informatycznym. Badany dostaje SMS, może też sprawdzić wynik na Internetowym Koncie Pacjenta. – Z oczywistych względów nie mogę czekać z każdą przetestowaną, a więc potencjalnie zakażoną osobą, na wynik jej testu – wyjaśnia farmaceuta. Co ważne, w aptece wszyscy nadal mogą czuć się bezpiecznie – na wymaz wchodzi się osobnym wejściem, pomieszczenie jest dezynfekowane, ma wentylację i lampę UV. To zresztą jeden z wymogów NFZ. – Test można wykonać w aptece, która spełni m.in. standardy bezpieczeństwa (m.in. wydzielone pomieszczenie na okoliczność przeprowadzenia testów) i odpowiedniego wyposażenia pokoju opieki farmaceutycznej lub pomieszczenia administracyjno-szkoleniowego apteki – informuje Małgorzata Bartoszek, rzeczniczka lubelskiego oddziału Funduszu.

Numer, pod którym można zapisać się na test na Węglarza: 518 110 119.

Czy w Lublinie i województwie przybędzie testujących aptek? Lubelski oddział NFZ przyjmuje od nich wnioski od 26 stycznia. – Do oddziału na bieżąco zgłaszają się farmaceuci, którzy są chętni do wykonywania testów antygenowych. Do dzisiaj chęć testowania zgłosiło 9 aptek w regionie (z miejscowości: Lublin, Piotrowice, Wohyń, Czemierniki, Tyszowce, Kraśnik, Trzydnik Duży, Biłgoraj i Potok Wielki). Nabór jest otwarty i ciągły. Wnioski aptek są rozpatrywane przez oddział niezwłocznie według kolejności zgłoszenia – informuje Małgorzata Bartoszek.

… ale nadzieja jest

O to, co aptekarze sądzą o nowych przepisach, zapytaliśmy w Lubelskiej Okręgowej Izbie Aptekarskiej. Wiceprezes Tomasz Barszcz uważa, że to dobry pomysł, zwłaszcza w obliczu tak szybko rosnącej liczby zakażeń. – Idea tworzenia nowych punktów diagnostycznych jest jak najbardziej słuszna i aptekarze podchodzą do niej ze zrozumieniem – zapewnia. – Jest to szczególnie ważne tam, gdzie testowanie jest znacznie mniej dostępne niż w mieście i apteka może być jedynym takim punktem. Farmaceuta podkreśla również, że zrobienie testu w aptece gwarantuje jego prawidłowe wykonanie i rzetelny wynik oraz uniknięcie ewentualnych niedokładności wyniku (wynikających przy samotestowaniu się np. ze zbyt wczesnego czasu przeprowadzenia testu). Nie ma żadnych obaw? Oczywiście są, ale warunkiem utworzenia takiego punktu jest spełnienie szeregu wymagań, które służą także bezpieczeństwu farmaceutów. – Te wymagania są aż zbyt restrykcyjne, co wręcz wyklucza powstanie punktu testowego w części aptek. Jednak uzgodnienia trwają i myślę, że apteki już w najbliższym czasie uruchomią nawet kilkadziesiąt punktów testowania – prognozuje wiceprezes LOIA.

A inne badania diagnostyczne, wymieniane w Rozporządzeniu w sprawie wykazu badań diagnostycznych, które mogą być wykonywane przez farmaceutę? Przypomnijmy: oprócz testów antygenowych w kierunku SARS-CoV-2, są tu:
– badanie podstawowych paramentów życiowych (ciśnienie krwi, tętno, puls oraz saturacja krwi),
– pomiar masy ciała, wzrostu i obwodu w pasie, a także obliczanie wskaźnika BMI,
– test stężenia glukozy we krwi,
– kontrola panelu lipidowego (cholesterol, frakcja HDL i LDL oraz trójglicerydy),
– szybki test do wykrywania grypy, stężenia białka C-reaktywnego, antygenu Streptococcus z grupy A, Helicobacter – test z krwi.

Tych badań, w przeciwieństwie do testów na covid, nie zrobimy bezpłatnie. Zapłacimy za nie według cennika apteki.

Farmaceuci mają kwalifikacje nabyte podczas studiów, na których przerabiają niektóre przedmioty, jakie mają również studenci medycyny. Ponadto, żeby wykonywać powyższe badania, muszą ukończyć kursy kwalifikacyjne (testy antygenowe na covid można wykonywać po ukończeniu szkolenia teoretycznego, dostępnego na platformie e-learningowej Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego). Nie oznacza to oczywiście, że teraz mają zastępować lekarzy. Po prostu: zmierzenie ciśnienia czy cholesterolu w aptece ma na celu zasygnalizowanie pojawienia się problemu i uzmysłowienie pacjentowi, że powinien udać się do lekarza. – Usługi farmaceutyczne niosą ze sobą bardzo dużą wartość dodaną, bo pozwalają udzielić pacjentowi wskazówek. Ideą pracy farmaceuty jest nie tylko wydawanie leków, ale też świadczenie opieki nad pacjentem, polegające na właściwym pokierowaniu go do dalszej diagnostyki i leczenia przez lekarza – podkreśla wiceprezes LOIA Tomasz Barszcz.

Wróćmy zatem na chwilę na Węglarza, żeby w jedynej na razie testującej aptece w Lublinie zapytać o komentarz także w tej sprawie. – Jeszcze nie mieliśmy szkoleń, ale jeśli będzie zainteresowanie, utworzymy pokój do usług farmaceutycznych – deklaruje Mateusz Chruściak.

Jak informuje na swojej stronie lubelski NFZ, w Lublinie funkcjonuje kilkanaście punktów pobrań wymazów, w województwie 49 punktów pobrań i 14 karetek wymazowych. W mieście nie mamy więc większych problemów z dostępem do testów. Owszem, są kolejki, ale to niewielki kłopot w porównaniu z tym, jaki mają mieszkańcy takich miejscowości, w których jedynym takim punktem mogłaby być apteka. Należałoby im więc życzyć… żeby wreszcie była.

EDIT: poniedziałek, 31 stycznia, godz. 9. W województwie lubelskim można się już przetestować w dziewięciu aptekach. W Lublinie nadal w jednej.

Lista aptek, które wykonują test na koronawirusa (stan na 31.01.2022)

• Biłgoraj, Apteka Nova ul. Długa 67, tel. 505 163 262
• Czemierniki, Apteka Polak Marzena, ul.Radzyńska 19, tel. 83 343 25 47
• Kraśnik, Apteka Herba, ul. Mickiewicza 1G, tel. 81 826 02 22
• Lublin, Apteka Nova, ul. Węglarza 16, tel. 518 110 119
• Piotrowice, AMBER, Piotrowice 154 B, tel. 609 426 330
• Potok Wielki, DOZ Apteka dbam o zdrowie Pharmecum, Potok Wielki 107, tel. 15 874 02 20
• Trzydnik Duży, Apteka, Trzydnik Duży 71A, tel. 607 721 856
• Tyszowce, Apteka Prima, ul. Czarnieckiego 18, 22-630, tel. 666 866 120
• Wohyń, Apteka NOWA, ul. Średnia 33, tel. 83 353 05 40

Aktualny wykaz dostępny na pacjent.gov.pl