Wrześniowy sprawdzian z przejrzystości dla marszałka i prezydenta Lublina

We września mija ustawowy, trzymiesięczny termin na rozpatrzenie petycji o publikację rejestru wydatków przez Marszałka Województwa Lubelskiego (ósmego) i Prezydenta miasta Lublin (dziesiątego września). To swego rodzaju sprawdzian przejrzystości dla obu włodarzy.

Od 2014 roku zarówno urząd marszałkowski jak i urząd miasta publikują rejestry zawieranych umów. W tym roku Fundacja Wolności chce pójść krok naprzód. W czerwcu złożyła petycje o publikację rejestrów wydatków, poniesionych z kasy miasta i województwa.

Czym się różni rejestr umów od rejestru wydatków ?

Nie wszystkie wydatki w urzędzie są ponoszone na podstawie umów. Rejestr wydatków jest więc pełnym zestawieniem, obejmującym wszystkie pieniądze, które wypłynęły z konta urzędu.

Rejestr wydatków umożliwia całościowy pogląd jakie koszty związane są z prowadzeniem urzędu. Dla mieszkańca, który nie posiada odpowiedniej wiedzy ekonomicznej, informacje ogólne (których obowiązek publikowania wynika z Ustawy o finansach publicznych), mogą nie stanowić dostatecznego ujęcia stanu finansów publicznych. Ponadto, wydaje się ona niewystarczająca dla oceny bieżącej działalności władz publicznych. Wiedza o konkretnych wydatkach, ich przeznaczeniu i kwocie pozwala na rzeczywiste analizowanie finansów publicznych. Art. 61 Konstytucji RP gwarantuje prawo każdemu obywatelowi do uzyskiwania informacji o działalności podmiotów publicznych i innych podmiotów – w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. W obecnym społeczeństwie informacyjnym coraz większe znaczenie ma swoboda dostępność informacji, której jedną z form jest dostępność do informacji publicznej w Internecie.

Rejestr wydatków publikują w internecie m. in. miasta Gdańsk i Starachowice. Urzędnicy ze Starachowic polecają to rozwiązanie! – Dostęp do danych za pomocą specjalnie dedykowanego portalu, to inicjatywa godna polecenia, pozwala mieszkańcom w łatwy i czytelny sposób zapoznać się z zasadami funkcjonowania miasta. Traktowanie mieszkańców jako partnerów zachęca ich do angażowania się w realizowane inicjatywy społeczne. W ciągu czterech lat funkcjonowania polityki otwartości największym zainteresowaniem cieszył się rejestr wydatków, czyli informacje na co wydawane są publiczne pieniądze – uważa Iwona Tamiołło, rzecznik prasowy urzędu miasta w Starachowicach.

Korzyści z publikacji rejestru wydatków

Utworzenie rejestru wydatków umożliwia korzystanie z niego przedsiębiorcom, naukowcom, dziennikarzom, studentom, a także ułatwia kontrolę społeczną działań urzędu, jest to mocny bodziec do rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i zaawansowanego technologicznie. Publikacja takich informacji przyczyni się do wzrostu zaufania obywateli do samorządu (według badania CBOS zaufanie do urzędników administracji publicznej deklaruje 54% Polaków). Zaufanie społeczne stanowi podstawowy składnik życia społecznego i jest obecne w każdym jego wymiarze. We wzroście wzajemnego zaufania upatruje się szansę na budowę społeczeństwa opartego na samoorganizacji obywateli i podejmowaniu przez nich działań na rzecz rozwoju wspólnot lokalnych. Służyć to ma wspólnemu rozwiązywaniu problemów społecznych. Oczekuje się także poprawy kondycji systemu gospodarczego i nasilenia postaw obywatelskich.

Ponadto jawność i przejrzystość jest najważniejszym z czynników służących zwiększeniu efektywności wykorzystywania środków publicznych. Zgodnie bowiem z art. 33 ust. 1 Ustawy o finansach publicznych „Gospodarka środkami publicznymi jest jawna”. Jawność finansów publicznych to sytuacja w której obywatele i instytucje powołane do kontroli władzy publicznej mają swobodny dostęp do danych o gospodarce środkami publicznymi. Dla realizacji jawności finansów publicznych istotne znaczenie ma art. 8 ust 3 UDIP, zgodnie z którymi na stronach podmiotowych Biuletynu Informacji Publicznej podmiotów zobowiązanych muszą znajdować się informacje dotyczącą majątku publicznego. Niezaprzeczalnie do tej kategorii można zaliczyć informacje związane z wydatkowaniem środków publicznych, które można prezentować w formie rejestru wydatków.

Treść petycji złożonej do Prezydenta Lublina

Treść petycji złożonej do Marszałka Województwa Lubelskiego

Gmina Starachowice jako pierwsza w województwie świętokrzyskim i jedna z nielicznych w kraju wdrożyła politykę otwartych danych, która ma na celu udostępnianie mieszkańcom informacji publicznych w takim formacie, aby były powszechnie dostępne dla wszystkich zainteresowanych. W ciągu czterech lat funkcjonowania polityki otwartości największym zainteresowaniem cieszył się rejestr wydatków, czyli informacje na co wydawane są publiczne pieniądze.

W rejestrze publikowane są dane dotyczące wydatków ponoszonych przez Urząd Miejski. Znajdują się tu informacje o wydatkach ponoszonych na utrzymanie dróg, oświetlenie uliczne realizację inwestycji, bieżące zakupy wykonywane na potrzeby urzędu, a także wysokość dotacji przekazywanych dla gminnych jednostek i inne.

Dostęp do danych za pomocą specjalnie dedykowanego portalu, to inicjatywa godna polecenia, pozwala mieszkańcom w łatwy i czytelny sposób zapoznać się z zasadami funkcjonowania miasta. Traktowanie mieszkańców jako partnerów zachęca ich do angażowania się w realizowane inicjatywy społeczne – mówi Iwona Tamiołło, rzecznik prasowy urzędu miejskiego w Starachowicach.