Udostępnij
Od 1 października tego roku sędziowie wcześniej przejdą w stan spoczynku. Czy może to oznaczać paraliż sądów? Jedno jest pewne – niezakończone postępowania będzie trzeba powtarzać.
Lubelscy sędziowie
W 14 sądach na terenie województwa lubelskiego pracuje 410 sędziów. Najwięcej – 115 zatrudnia – Sąd Okręgowy w Lublinie. Najmniej – tylko 7 – Sąd Rejonowy we Włodawie. We wskazanych sądach jest aż 40 wakatów. Oznacza to, że nieobsadzonych jest prawie 10% stanowisk. Najbardziej odczuwalny jest brak sędziów w Kraśniku i Łukowie. Jedna piąta stanowisk sędziowskich jest tam nieobsadzona. Równocześnie Minister Sprawiedliwości od około roku nie ogłasza naboru na wolne etaty.
Mimo tego czas oczekiwania na rozprawę w psozczególnych sądach jest podobny i wynosi od jednego do trzech miesięcy. Najdłużej, bo aż 9 miesięcy trzeba poczekać w Wydziale Cywilnym Sądu Apelacyjnego w Lublinie.
Sytuacja może się diametralnie zmienić, gdy zaczną obowiązywać nowe przepisy. Od 1.10.2017 sędziowie dużo wcześniej przejdą w stan spoczynku. Limit zmieni się z 67 lat na 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn.
Niebawem sędziów jeszcze mniej?
Sędziowie, szczególnie sądów rejonowych, coraz rzadziej korzystają z możliwości przedłużenia okresu aktywności zawodowej. Korzystają z przysługującego im prawa i przechodzą w stan spoczynku – uważa sędzia Adam Daniel z lubelskiego oddziału stowarzyszenia Iustitia. Na taki stan rzeczy wpływają coraz gorsze warunki pracy: wzrost liczby spraw, spadek liczby sędziów oraz bardzo ograniczona a czasami wręcz iluzoryczna pomoc asystentów. Przy zadaniowym modelu pracy oznacza to dla sędziów pracę przez kilkanaście godzin na dobę, nie wyłączając weekendów czy świąt.
To wszystko powoduje to wypalenie zawodowe. Tendencja nasili się po 12 sierpnia 2017. Od tego dnia, aby sędzia w wieku emerytalnym mógł dalej pracować nie wystarczy jego chęć i zaświadczenie o stanie zdrowia, ale również zgoda Ministra Sprawiedliwości. Część sędziów zwyczajnie nie będzie ubiegała się dodatkowo o zgodę Ministra Sprawiedliwości, która to instytucja jest co najmniej wątpliwa pod względem zgodności z Konstytucją albowiem daje mu zbyt daleko idące kompetencje co do ingerencji w skład kadry sędziowskiej – uważa nasz rozmówca.
Sprawy do powtórki
W przypadku postępowań karnych, przejście sędziego w stan spoczynku oznacza, że niezakończone sprawy będzie trzeba powtarzać w nowym składzie. Taka sytuacja miała miejsce np. w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód, gdzie w lutym br. w stan spoczynku przeszła sędzia, prowadząca sprawę księdza, który pod wpływem alkoholu spowodował wypadek. Cały proces trzeba było powtórzyć, już z udziałem innego sędziego. – Zmiana sędziego referenta w sprawie nie spowoduje generowania dodatkowych kosztów – wyjaśnia nam Wojciech Wolski, Prezes Sądu Rejonowego Lublin-Zachód.
Jak uniknać powtarzania spraw
Zdaniem sędziego Adama Daniela z lubelskiego oddziału stowarzyszenia sędziów „Iustitia”, można zminimalizować ryzyko konieczność powtarzania spraw, szczególnie tych najbardziej czasochłonnych. W wydziałach karnych sądów okręgowych sędziowie mają po kilkanaście spraw. Często po kilkaset tomów akt. Takie procesy trwają latami. Z kolei w sądach rejonowych sprawy są mniejsze, ale sędziowie odpowiadają za kilkadziesiąt a nawet za kilkaset spraw. W sytuacji, gdy dany sędzia zbliża się do „wieku emerytalnego” można przenieść go do innego wydziału. W sądzie okręgowym będzie to wydział penitencjarny lub odwoławczego, gdzie co do zasady nie prowadzi się długotrwałego postępowania dowodowego. W sądzie rejonowym będzie to sekcji wykonywania orzeczeń, w którym sędzie mógłby równocześnie dokończyć już rozpoczęte sprawy. W tych przypadkach inicjatywa leży po stronie prezes poszczególnych sądów. Problem można by rozwiązać także na poziomie ustawy – nie pozwalając przydzielać nowych spraw sędziom zbliżającym się do wieku w którym przejdą w stan spoczynku.
Sędzia, ale w stanie spoczynku
Stan spoczynku to odpowiednik emerytury. Z tą różnicą, że służba sędziowska trwa do śmierci. Sędzia w stanie spoczynku w dalszym ciągu odpowiada za uchybienie godności sędziego. Bez zgody sądu nie może też prowadzić działalności zarobkowej. W 2014 roku w stan spoczynku przeszło pięciu lubelskich sędziów. Rok później dziewięciu. Najwięcej w ostatnich latach sędziów zakończyło pracę w 2015 roku (dziewiętnastu). W tym roku w stan spoczynku przeszło już trzynastu sędziów. Czy w najbliższym czasie czeka nas fala przejść w stan spoczynku? – Od października skala przejść na emeryturę może się jeszcze zwiększyć. Nie uda się uniknąć prowadzenia wielu spraw od początku – stwierdza Adam Daniel.
Podobał Ci się artykuł? Cenisz niezależne dziennikarstwo?
Wpłać teraz:
34 1950 0001 2006 0330 1807 0002
Fundacja Wolności, ul. Peowiaków 10/8, 20-007 Lublin
Dodaj komentarz