Szaletowe konsultacje

Artykuł nagrodzony w „konkursie dla dziennikarzy obywatelskich z Lublina”, organizowanym przez Stowarzyszenie Polska Samorządna.

Na przełomie 2018/2019 roku Urząd Miasta Lublin prowadził konsultacje podwyżki opłat za korzystanie z miejskich szaletów. Celem było uzyskanie opinii mieszkańców Lublina o podwyżce opłat za korzystanie z szaletów. Jako materiał konsultacyjny posłużył projekt uchwały i jej uzasadnienie. Przed podwyżką opłata wynosiła 1zł. Za jej podniesieniem do 2zł przemawiają wzrost kosztów funkcjonowania szaletów oraz fakt, że w innych miastach opłaty wynoszą 2 zł.

Konsultacje z mieszkańcami w okresie świąt

Informacja o konsultacjach znalazła się wyłącznie na dedykowanej konsultacjom stronie internetowej urzędu. Konsultacje odbyły się w okresie od 24 grudnia do 6 stycznia. Typowy okres świąteczny, w którym mieszkańcy myślą o świętach i spędzaniu czasu z rodziną. W ramach konsultacji przewidziano dyżur w dniu 2 stycznia. Dodatkowo w całym okresie konsultacji można było zgłaszać uwagi mailowo. W konsultacjach wpłynęły 3 głosy od mieszkańców. Wszystkie głosy dotyczyły zlikwidowania opłat za miejskie szalety. Wniosek ten nie został uwzględniony.

Czego mieszkańcy nie mogli dowiedzieć się w trakcie konsultacji? Przede wszystkim kosztów utrzymania szaletów i wpływu z opłat czy liczby korzystających. Warto wspomnieć, że przed 2016 rokiem korzystanie z miejskich szaletów było bezpłatne. Warto byłoby przedstawić jak wprowadzenie opłaty wpłynęło na liczbę użytkowników szaletów czy czystość w ich otoczeniu. W trakcie konsultacji nie przedstawiono także w jakim stopniu opłaty pokrywają koszty funkcjonowania szaletów, inaczej mówiąc czy i ile do nich dokładamy? Jeśli mieszkańcy do funkcjonowania szaletów dokładają dużo to nie będzie dużej różnicy czy szalety będą po 2 złote, czy będą bezpłatne. Może to wydatek, który mieszkańcy Lublina chcieli by ponieść by mieć komfort skorzystania z bezpłatnego szaletu? Jak udało się nam ustalić utrzymanie szaletów kosztuje rocznie miasto 760 tys. zł, a z opłat od użytkowników wpływa do budżetu 130 tys. zł. Oznacza to, że opłaty w małym stopniu pokrywają koszty funkcjonowania szaletów.
Jak czytamy w uchwale dot. konsultacji „Konsultacje to otwarty proces dialogu władz Miasta Lublin z Mieszkańcami, mający na celu podjęcie przez władze optymalnych decyzji w sprawach publicznych, mających wpływ na jakość życia Mieszkańców”. Czy ten dialog udało się zrealizować w trakcie szaletowych konsultacji? Jeśli intencją urzędników było poznanie opinii w kwestii podniesienia opłat za korzystanie z szaletów dużo prostszą i skuteczniejszą metodą byłoby przeprowadzenie ankiety. Wystarczyło stanąć na deptaku i spytać mieszkańców co o tym sądzą.

Zapytajmy mieszkańców Lublina…

W trakcie 5 minut na placu Litewskim udało mi się przepytać 5 mieszkańców Lublin. Troje z nich uważa, że szalety powinny być bezpłatne. Jako powody wymienili: zapewnienie dostępności dla ubogich, większą higieną i czystość w otoczeniu szaletów oraz fakt, że skoro szalet jest publiczny to powinien być bezpłatny. Pozostałe 2 osoby wskazały, że szalet powinien być płatny w wysokości 1 złotego. Ich zdaniem pozwoli to na zagwarantowanie wyższej jakości usług i pokryć koszty ich funkcjonowania. Osoby te wskazały, jednak, że biorąc pod uwagę poziom wpływów z opłaty za skorzystanie z szaletów w Lublinie uważają, że opłata ta powinna być zlikwidowana, ponieważ w tej sytuacji lepiej zapewnić większą dostępność szaletów niewielkim kosztem.

Konsultacje były zbyteczne?

Sposób konsultacji szaletowych opłat sprawia wrażenie, że były to konsultacje pozorne, bo decyzja o podwyżce została już dawno podjęta. Urzędnikom nie zależało ani na zebraniu dużej liczby opinii, ani na ich treści, ani na przekazaniu im ważnych informacji związanych z funkcjonowaniem szaletów. Przeprowadzona przeze mnie ankieta wskazała, że opinia mieszkańców jest odwrotna od stanowiska zajętego ostatecznie przez Ratusz. Uzyskanie opinii mieszkańców o stosunku do opłaty szaletowej mogło być szybkie, tanie i proste. Co ważne opinia ta zależy od stopnia posiadanej wiedzy – mieszkańcy popierający pobieranie opłat za szalety są im przeciwni, gdy widzą, że pokrywa to ułamek kosztów ich utrzymania. Szaletowe konsultacje to tylko przykład pozorności działań partycypacyjnych w Lublinie.

Krzysztof Kowalik

Podobał Ci się artykuł? Cenisz niezależne dziennikarstwo?

Wpłać teraz:

34 1950 0001 2006 0330 1807 0002

Fundacja Wolności, ul. Peowiaków 10/8, 20-007 Lublin