Senator-milioner z Białej Podlaskiej wpłaca ile może. Inni do przelewów się nie palą

Sztabowcy Karola Nawrockiego chcieliby więcej takich wpłat jak od senatora z Białej Podlaskiej. Ale na koncie komitetu wyborczego jest tylko 5 mln zł. Rafał Trzaskowski ma mieć do dyspozycji trzy razy więcej, ale intensywnie prosi o pieniądze. Podobnie jak 32 pozostałych kandydatów w wyborach prezydenta RP.

Ten artykuł powstał dzięki finansowemu wsparciu Czytelników Jawnego Lublina.

Jest ich 34, ale może być więcej, bo termin zgłoszenia komitetu wyborczego do Państwowej Komisji Wyborczej upływa dopiero 24 marca. Na razie to właśnie 34 osoby marzą o pięciu latach w Pałacu Prezydenckim. To czy ich nazwiska znajdą się na karcie do głosowania zależy od tego, czy uda im się zebrać wymagane 100 tys. podpisów poparcia.

Takie już PKW przedstawił Rafał Trzaskowski (kandydat KO), Grzegorz Braun (własny komitet), Sławomir Mentzen (Konfederacja) i Artur Bartoszewicz (własny komitet). Pozostali zbierają, choć część z kandydatów ma już wymaganą liczbę. Tak jest w przypadku Karola Nawrockiego (popierany przez PiS), Szymona Hołowni (Trzecia Droga) czy Magdaleny Biejat (Nowa Lewica) i Adriana Zandberga (Razem).

Ale to nie podpisami wygrywa się wybory. Potrzebne są głosy, a te zapewni program i sprawna kampania. Do jej prowadzenia potrzebne są pieniądze.

Limit wydatków, limit wpłat

Zgodnie z wytycznymi PKW Każdy kandydat walczący o prezydenturę Polski może w kampanii wydać maksymalnie 24,6 mln zł. Pieniądze mogą pochodzić z różnych, ale bardzo jasno określonych źródeł.

Może wpłacić organizacja (partia), sam kandydat, a także każdy polski obywatel mający „miejsce stałego zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej”. Kolejnym źródłem są kredyty bankowe, ale zaciągnięte wyłącznie na cele związane z wyborami.

Nie można jednak wpłacać ile się chce. Swojego kandydata można wesprzeć kwotą do 69 990 zł. Dodatkowo każdy z komitetów musi prowadzić na swojej stronie rejestr wpłat. Z zastrzeżeniem, że podaje się tam tylko kwoty od 4666 zł w górę, o mniejszych przelewach opinii publicznej nie trzeba informować.

Nie każdy z komitetów w tych wyborach ma takie rejestry. Brakuje go np. u Rafała Trzaskowskiego, ale ma go Karol Nawrocki. I jeden i drugi (a także inni kandydaci) cały czas proszą o pieniądze swoich wyborców.

Na PiS, na TV Republika, na Nawrockiego

„Twoje wsparcie ma znaczenie! Wesprzyj kampanię Rafała Trzaskowskiego i pomóż nam zmieniać Polskę na lepsze!” – to post z oficjalnego facebookowego konta Rafała Trzaskowskiego z początku lutego. Choć on raczej o pieniądze nie ma się co martwić. Jego sztabowcy mają już mieć do dyspozycji przynajmniej 15 mln zł.

– Wpłaciłem – mówi nam jeden z lubelskich działaczy PO. Choć przyznaje, że „skromnie”. – Ale jeszcze wpłacę. Nie deklaruję, że do maksymalnego limitu, ale wpłacę. Organizacja spotkań kosztuje, podróże, banery. A jeszcze będą reklamy w telewizji poza darmowym pasmem. Znajomych też zachęcam do wpłat – mówi.

Po drugiej stronie barykady, czyli w sztabie Karola Nawrockiego, dość ponure nastroje. Na koncie ma być około 5 mln zł, a powinno być jakieś trzy razy więcej. Wyborcy nie wpłacają? Okazuje się, że jeszcze nie bardzo. Problemem ma być też to, że niedawno fundusze wśród swoich członków i sympatyków zbierało Prawo i Sprawiedliwość.

Partia Kaczyńskiego potrzebuje pieniędzy, bo PKW odrzuciła sprawozdanie roczne i wyborcze partii. Dlatego PiS prosiło ludzi o finansową pomoc i dość szybko zebrało 15 mln zł. Sprawy nie ułatwia fakt, że o pieniądze na działalność prosiła, i nadal prosi, TV Republika.

Samo PiS też na kandydata nie łoży. – Tak naprawdę komitet wyborczy w tej chwili prowadzi kampanię tylko i wyłącznie z darowizn tych, którzy wpłacają na komitet wyborczy – mówił w RMF FM Henryk Kowalczyk, skarbnik PiS Przyznał, że sama partia na kampanię nie przekazała nic. – Dlatego, że nie mamy z czego wpłacać tych pieniędzy jako partia. PiS ma zabrane finansowanie.

Z rejestru wpłat komitetu Nawrockiego wynika, że były do tej pory 62 znaczące (powyżej 4666 zł) darowizny. Uwagę przykuwają te największe sumy. Maksymalną kwotę wpłacił np. były premier Mateusz Morawiecki i senator PiS z Białej Podlaskiej, Grzegorz Bierecki. To twórca SKOK-ów, milioner, jeden z najbogatszych polityków. Zgodnie z ostatnim oświadczeniem majątkowym (sprzed roku) oszczędności, tylko z złotówkach, miał ponad 799 tys. zł plus akcje, udziały, obligacje i waluty obce. W sumie majątek senatora to ponad 45 milionów złotych.

Politycy chętnie się nie dzielą

W lipcu 2023 r. zaczął działać serwis, który zbiera rejestry partii politycznych w Polsce – wpłat i rejestry umów. Początkowo jako Jawne Wybory, obecnie pod nazwą Jawnepartie.pl.

Zacznijmy od PiS. Kto wpłacił? Z przełomu ubiegłego i tego roku na liście jest tylko jedno nazwisko lubelskiego polityka. To senator Stanisław Gogacz (dwie wpłaty po 1 tys. zł). We wrześniu 2024 roku 500 zł przelał też Andrzej Pruszkowski (miejski radny Lublina), a 2 tys. zł przekazał Piotr Breś (wicemarszałek województwa).

Na liście wpłacających na Platformę Obywatelska, to też wielu nazwisk lubelskich działaczy nie znajdziemy. Regionalny lider PO Stanisław Żmijan wpłacił 600 zł.

„Znanych lubelskich” próżno szukać w dokumentach Lewicy. Wśród darczyńców Polski 2050 jest poseł Sławomir Ćwik (14 850 zł w czerwcu 2024). Na liście PSL znaleźliśmy Zenona Rodzika, zastępcę dyrektora w regionalnym Krajowym Ośrodku Wspierania Rolnictwa, który w grudniu wpłacił 1 800 zł (dyrektorem KOWR po wyborach parlamentarnych został wspomniany Stanisław Żmijan)

Konfederacja i Sławomir Menzten? Na konto tej partii w maju 2024 roku wpłynęło 7 550 zł od byłego europosła PiS Mirosława Piotrowskiego, który ostatnio kandydował do PE właśnie z listy Konfederacji.

Jak Mentzen ominął przepisy

Zatrzymajmy się na chwilę przy Mentzenie, bo kandydat, którego notowania sondażowe rosną pracował na to od dawna, kampanię prowadził na długo przed jej oficjalnym ogłoszeniem. Wtedy też zbierał pieniądze, ale nie mając zarejestrowanego komitetu (zawiadomienie PKW otrzymało 16 stycznia). Komu wówczas ludzie wpłacali darowizny? Mentzen nie zbierał funduszy przez Konfederację. Nie robił tego przez swoją partię Nowa Nadzieja. Gromadził pieniądze pną koncie Fundacji Powrót Wolności. Jej celem jest „Wspieranie i promowanie inicjatyw społecznych, naukowych, oświatowych i kulturalnych, podejmowanych na rzecz rozwoju świadomości społecznej w zakresie wolności dotyczącej ekonomii oraz prowadzenia działalności gospodarczej” a także np. „promowanie idei wolnego rynku”.

Co łączy Mentzena i Fundację? Jej prezeską jest Marta Stempniewska, która współpracuje biznesowo z politykiem (Mentzen SA, i Kancelaria Mentzen). OKO.press opisywało, że taki ruch pozwalał ominąć przepisy, bo dla wpłat na fundacje nie ma limitów jak w przypadku komitetów wyborczych.

Obecnie Menzten zbiera zgodnie z zasadami informując na swojej stronie internetowej o limitach. W przypadku przelewów z pominięciem formularza internetrowego prosi, by w tytule operacji wpisać „Jestem obywatelem polskim, mieszkam w Polsce. Wpłata na kampanię Sławomira Mentzena”.

Ale kandydat Konfederacji nie jest jedynym, który wyścig zaczął wcześniej niż dano sygnał do startu. Prekampanię prowadzili też Trzaskowski i Nawrocki. Jak już pisaliśmy za kandydata KO płaciła Platforma Obywatelska, a za „obywatelskiego” Stowarzyszenie Biało-Czerwoni.

Wybory prezydenckie odbędą się 18 maja. Jeżeli dojdzie do drugiej tury, to do urn pójdziemy też 1 czerwca.

Pomóż i wpieraj Jawny Lublin

• nr konta: 71 1090 2590 0000 0001 4947 2615
• zostań patronem: patronite.pl/jawnylublin
• szybki przelew: jawnylublin.pl/wplacam
• paypal: [email protected]
• 1,5% podatku: KRS 0000428743

Komitety zgłoszone do PKW

Na zdjęciu: Rafał Trzaskowski, Sławomir Mentzen i Karol Nawrocki (Fot. FB)