Lublin miał być otoczony zielenią. Nie wyszło

Zielony pierścień to jedno z narzędzi planistycznych mających na celu ograniczenie rozlewania się miast. Polega on na wyznaczaniu otwartych, niezabudowanych przestrzeni wokół miasta, co w efekcie prowadzić ma do spadku atrakcyjności nieruchomości położonych daleko poza miastem i zachęcić do tworzenia jednolitej struktury osadniczej.

Zielone pierścienie pełnią także inne istotne funkcje związane z przewietrzaniem miasta, ochroną krajobrazu, zaopatrzeniem w żywność czy sportem i rekreacją (np. wycieczki rowerowe, dostępne dla mieszkańców miast parki leśne).

Popękany pierścień wokół Lublina

W obrębie Lublina zielony pierścień wyznaczony został zarówno w gminnych aktach prawa miejscowego (tj. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego czy miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego), jak i w wojewódzkim Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego. Dokumenty planistyczne nie są jednak spójne. Gmina Głusk wręcz wcale nie przewidziała na swoim terenie zielonego pierścienia.

Zgodnie z PZPWL w Głusku obszar ograniczonej zabudowy powinien obowiązywać na południe od wsi Wilczopole (na rysunku poniżej obszar problemowy 5). Plan wskazuje na rozwój gospodarki rolnej, a rozwój zabudowy według niego „zagraża zachowanym jeszcze kompleksom terenów otwartych użytkowanych rolniczo”.

Tymczasem studium gminy nie informuje o żadnych ograniczeniach ani nie wskazuje konkretnych granic pierścienia na obszarze gminy.

Z kolei Miasto Lublin ustanowiło w studium obszar zielonego pierścienia na terenie Abramowic, Zemborzyc i Starego Gaju. Tym samym miasto poszerzyło zielony pierścień, powiększając jego obszar o blisko 4 kilometry od granicy ustalonej w planie wojewódzkim. O ile jest to zrozumiałe w kontekście szeroko pojętej ochrony środowiska, to niezrozumiałe w kontekście planowanej zabudowy innych, cennych przyrodniczo obszarów w Lublinie i ustaleń planu województwa.

Złe planowanie zwiększa korki

Wiele gmin wyznaczyło zielone pierścienie bez porozumienia z sąsiadami: części składowe pierścienia nie są ze sobą połączone. W efekcie prowadzi to do blokowania naturalnych korytarzy ekologicznych dla zwierząt, dalszego rozrostu przedmieść i korków na wyjazdach z miasta. Przykładem takiego braku porozumienia jest Gmina Jabłonna, gdzie jako zielony pierścień wyznaczono „centralne, wschodnie i północno-zachodnie rejony gminy”.

Są także pozytywne przykłady wdrażania polityki przestrzennej. Zaliczyć do nich można działania gmin Wólka czy Piaski. Wyznaczyły one granice pierścienia zarówno zgodnie z polityką gmin sąsiednich, jak i PZPWL.

Różnice w efektach polityki planistycznej gmin widać dzięki opracowaniu firmy GIS-Expert przedstawiającym przestrzenne rozmieszczenie procentowych zmian liczby ludności w obrębie Lublina. Wynika z niego, że największe wzrosty ludności występują na północ, zachód i wschód od miasta w obrębie wewnętrznej granicy zielonego pierścienia wyznaczonego w planie zagospodarowania województwa. Czyli dokładnie tam, gdzie zabudowa nie powinna postępować. Ujawnia to poważne problemy z polityką przestrzenną gmin. W Skrzynicach czy w Bystrzejowicach wzrosty są znacznie mniejsze, co pozwala mieszkańcom Lublina na bezpieczny, zdrowy i aktywny wypoczynek w obrębie tych miejscowości.

Arkadiusz Gołębiowski

Arkadiusz Gołębiowski – student II stopnia gospodarki przestrzennej, autor pracy dyplomowej „Koncepcja zagospodarowania przestrzennego Wólki Abramowickiej w Lublinie ze szczególnym uwzględnieniem aspektów środowiskowych”