Była pedagogika UMCS – będą apartamenty i blok. Inwestorem miliarder i właściciel Motoru Lublin

Po dawnej portierni i oficynie stojących na dziedzińcu zabytkowego gmachu przy ul. Narutowicza 12 nie ma już praktycznie śladu. W piątek pracownicy firmy wyburzeniowej sprzątali resztki tego, co legło w gruzach. Spółka miliardera Zbigniewa Jakubasa chce postawić tu budynek wielorodzinny. I zmienić na apartamentowiec dawną pedagogikę UMCS.

Poruszenie w Internecie ogromne: emocjonalno-sentymentalne wpisy pojawiły się pod wymownym zdjęciem na grupie „Lubelski flanering” (od błąkania się) na FB. „Ostatnio dużo wyburzeń pod deweloperkę! Tym razem swój byt zakończył budynek z pocz. 2 poł. XIX w., ostatnio użytkowany przez UMCS (oficyna) ul. Narutowicza 12” – napisał autor posta.

Na fotografii – sterta gruzu po dawnym budynku oficyny i portierni, a pod nią komentarze: „Gdyby tak można było zatrzymać ten polski wandalizm i totalny brak szacunku do pamiątek przeszłości„, „Nasza biedna oficyna…setki studentów wspominać ja będą z uśmiechem, w tym i ja„. I kolejne: „Ktoś powinien za to odpowiedzieć”.  „Deweloperzy to jest piąta władza”.

Ból internautów, ból Kawiaka

I z tymi deweloperami to akurat internauta się nie pomylił, znaczy nie wnikamy, czy to jest rzeczywiście piąta władza, ale za rozbiórką stoi spółka z branży jak najbardziej budowlanej, czyli Wartico Invest. Prawie 100 proc. jej udziałów należy do jednego z najbogatszych Polaków Zbigniewa Jakubasa, 42. na liście magazynu Forbes z majątkiem szacowanym na 2 mld zł.

Wartico w Lublinie budowało już przy Alejach Racławickich i Nałęczowskiej. Budynek dawnego Instytutu Pedagogiki przy Narutowicza 12 kupiło od uczelni pod koniec 2019 roku. Kwota transakcji nie została ujawniona, ale cena wywoławcza wynosiła 15,9 mln zł. Uniwersytet mógł użytkować pomieszczenia do końca września 2021 roku. Od tamtego czasu w budynku praktycznie nic się nie dzieje. Oznaką jakiegokolwiek życia jest mało estetyczny, wiszący na jednym z balkonów od frontu baner zachęcający do zakupu mieszkań przy ul. Morwowej (inwestorem jest kontrolowany przez Jakubasa fundusz inwestycyjny).

Od frontu i z boku budynku są za to inne, bardziej interesujące ślady świadczące o dawnej świetności zabytkowego gmachu. To tablice mówiące tym, że szkołę średnią kończył tu Andrzej Stug, pisarz i rewolucjonista, że w Gimnazjum im. Unii Lubelskiej (mieściło się tu w latach 1933-39) uczyły się wybitne pisarki i poetki: Julia Hartwig, Anna Kamieńska, Hanna Malewska i Anna Szternfinkiel. Jest też tablica upamiętniająca Józefa Skłodowskiego, wieloletniego dyrektora mieszczącego się tu w XIX wieku gimnazjum.

Ekolodzy z pewnością zwrócą uwagę na frontową, niepozorną tablicę poświęconą prawdopodobnie pierwszemu eko-protestowi w Polsce przeciwko bezmyślnemu obrąbaniu rosnących wzdłuż ul. Narutowicza drzew. Chodzi o słynną akcję „ból Tomka Kawiaka” z 20 kwietnia 1970 roku, kiedy lubelski artysta białymi, porwanymi na pasy kawałkami prześcieradeł obandażował kikuty drzew, bezpardonowo przyciętych przez pracowników Miejskiego Przedsiębiorstwa Zieleni. A właściwie resztek drzew, bo dorodne, kilkunastometrowe okazy zostały ociosane do zaledwie 3 metrów. W 2008 roku w lubelskim Akcencie o akcji Kawiaka tak pisał jeden ze świadków akcji, Lechosław Lameński: „Po przycięciu drzewa wyglądały rzeczywiście upiornie i mogły budzić smutek oraz rozgoryczenie przechodzących tamtędy mieszkańców Lublina”.

W pedagogice apartamenty, na tyłach mieszkania

Dziś po tamtym barbarzyństwie na szczęście nie ma już śladu. Jest tylko tablica upamiętniająca eko-happening Kawiaka, który był symbolem artystycznej rozpaczy nad losem 45. oszpeconych drzew.

Co dalej planuje Jakubas w tym miejscu? Nieco światła na jego zamierzenia rzucają najnowsze decyzje wydane przez lubelski Ratusz. Pierwsza dotyczy właśnie rozbiórki znajdujących się na tyłach portierni i oficyny. Czy ból internautów po tych budynkach jest uzasadniony? Sentymentalnie – tu raczej nie ma pola do dyskusji. A jak sprawa wygląda od strony formalnej? Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków, którego opiece podlega nieruchomość przy Narutowicza 12, rozwiewa wątpliwości. – Oba budynki – portiernia i oficyna – nie były objęte jakąkolwiek formą ochrony konserwatorskiej – mówi Jawnemu Lublinowi Dariusz Kopciowski. – Nie były wpisane do rejestru zabytków, jak również ujęte w gminnej ewidencji zabytków. Wcześniej  została wykonana ekspertyza, z której wynikało, że budynki znajdują się w fatalnym stanie i że ze względów bezpieczeństwa należy je rozebrać, dlatego udzieliliśmy pozwolenia w lipcu 2023 roku.

Jak dodaje konserwator, z ekspertyzy wykonanej w lutym 2020 roku wynikało m.in., że zużycie techniczne obu budynków wynosiło ok. 81 proc. Stwierdzono w niej m.in. mocne spękania nadproży, korozję drewnianych stropów, znaczne uszkodzenia murów. Budynki zakwalifikowano do rozbiórki. – W pozwoleniu konserwatorskim na rozbiórkę wskazano na konieczność prowadzenia robót ziemnych pod nadzorem archeologicznym (co jest realizowane) oraz prowadzenia robót w sposób bezkolizyjny z usytuowanym w pobliżu drzewostanem – dodaje Dariusz Kopciowski.

Ostateczny wyrok na oba budynki zapadł w kwietniu tego roku, kiedy Ratusz wydał pozwolenie na rozbiórkę.

Rozbiórka to najprawdopodobniej pierwszy poważny krok dewelopera w kierunku realizacji planów inwestycyjnych. Jak już informowaliśmy, jednym z pomysłów miliardera, który jest większościowym akcjonariuszem piłkarskiego Motoru Lublin, było ulokowanie tutaj Szkoły Mistrzostwa Sportowego w ramach Lubelskiej Akademii Futbolu. Ale najwyraźniej te plany to już przeszłość, bo spółka Wartico Invest ma już inny pomysł na to miejsce. Tak wynika ze świeżych, wydanych 6 sierpnia przez Urząd Miasta, warunków zabudowy dla nieruchomości przy Narutowicza 12. Mowa jest w nich o inwestycji polegającej na zmianie sposobu użytkowania budynku usług publicznych na budynek mieszkalny wielorodzinny z usługami (to istniejący gmach) oraz budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego z garażem podziemnym (to z kolei nowy obiekt, który ma stanąć na dziedzińcu).

– Decyzja o ustaleniu warunków zabudowy wyznacza ramy, których inwestor będzie musiał przestrzegać przy projektowaniu i jest jedynie wstępną zapowiedzią inwestycji – mówi Justyna Góźdź z biura prasowego w Kancelarii Prezydenta. Miasta Lublin, zaznaczając, że decyzja o „wuzetce” nie jest ostateczna.

Jak informuje Ratusz, wielkość powierzchni zabudowy w stosunku do powierzchni działki może wynosić maksymalnie niecałe 56 proc., przy udziale powierzchni biologicznie czynnej wynoszącej co najmniej 25 proc. – Na terenie inwestycji należy zapewnić miejsca postojowe dla samochodów osobowych w ilości minimum 0,7 miejsca postojowego na 1 lokal mieszkalny, w tym 5 proc. stanowisk parkingowych powinno spełniać parametry dla osób z niepełnosprawnościami, oraz 1,5 miejsca postojowego dla funkcji usługowej na 10 miejsc konsumpcyjnych – dodaje Justyna Góźdź.

Na pewno planowanej inwestycji będzie się przyglądać konserwator zabytków. – Aktualnie jest opracowywany projekt remontu budynku  dawnej „pedagogiki” – mówi Dariusz Kopciowski. – Rozwiązania projektowe dotyczące nieruchomości będą przewidywać m.in. odtworzenie pełnego muru na tyłach dziedzińca, bo obecnie jest on prowizoryczny. Z całą pewnością chronimy rosnące tu drzewa, bo nie wyobrażam sobie, żeby mogły zostać wycięte. Co do nowo projektowanego budynku to nasze zalecenia są takie, że nie może przewyższać zabudowy powstałej w II pol. XX w. w bezpośrednim sąsiedztwie (współczesnej). Były w tej sprawie wykonywane analizy krajobrazowe poprzedzające ustalenie warunków zabudowy. Analizy będą uszczegóławiane w dalszych etapach projektowania

Nie udało nam się uzyskać komentarza inwestora.

Nauka, nauka i jeszcze raz nauka

Na placu należącym pierwotnie do S.S. Brygidek w latach 1857–1859 powstał gmach gimnazjum. Budynek zaprojektował Antoni Sulimowski, a prace realizowane były pod kierunkiem arch. Juliana Antkiewicza. Do czasów odzyskania niepodległości mieściło się w nim gimnazjum męskie. Budynek odremontowany został w latach dwudziestych XX wieku i zaadaptowany na pomieszczenia Sądu Apelacyjnego i Gimnazjum Staszica. Następnie mieściło się w nim Gimnazjum Żeńskie im. Unii Lubelskiej. W budynku pod numerem 12 znajdował się również Inspektorat Szkolny. Ostatnim użytkownikiem był UMCS, w którym działał Instytut Pedagogiki. (źródło: Teatr NN)

Na zdjęciu: sterty gruzu po wyburzonej oficynie i portierni na tyłach gmachu byłej pedagogiki przy ul. Narutowicza 12

fot. FB/Lubelski flanering